ΑΡΧΑΙΕΣ ΝΑΥΤΙΚΕΣ ΤΡΑΓΩΔΙΕΣ
Σε πολλά μέρη της Μεσογείου έχουν βρεθεί αρχαία κουφάρια πλοίων όπου αρκετά από αυτά ανάγονται σε αρκετές χιλιάδες χρόνια π.Χ. Τα περισσότερα από αυτά που βρέθηκαν ήταν εμπορικά πλοία, μαζί με αυτά βρεθήκαν και πολλά σημαντικά ευρήματα. Σίγουρα αυτά τα ναυάγια συνέβαιναν μεμονωμένα, γιατί όπως σήμερα έτσι και τότες τα εμπορικά πλοία διέπλεαν μόνα τους τις θάλασσες παίρνοντας το ρίσκο στους φασικούς κινδύνους και όχι μόνο.
Οι μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες της αρχαιότητας καταγράφονται στις πολεμικές εκστρατείες όπου σε αρκετό βαθμό επηρέασαν και την ροή του εκάστοτε πολέμου και αυτό γιατί γινόταν μαζική καταβύθιση πολεμικών πλοίων. Τέτοια φαινόμενα συνέβησαν και στον Πελοποννησιακό πόλεμο, ο οποίος αυτός ο πόλεμος συγκλόνισε όλον το αρχαίο Ελληνικό κόσμο όχι μόνο λόγο των πολλών ταυτόχρονων πολεμικών γεγονότων αλλά και για τα εγκλήματα που συνέβησαν εκτός των μαχών, στους αιχμάλωτους, αλλά και στον άμαχο πληθυσμό, το οποίο έπραξαν και οι δυο πλευρές εκατέρωθεν, το μίσος των αντιπάλων ήταν πολύ μεγάλο, αυτή η εμφύλια συμφορά διήρκησε επί 27 χρόνια.
Στην δεύτερη περίοδο του Πελοποννησιακού πολέμου γύρω στο 411 π.Χ. ο ναύαρχος Αγησανδρίδας που διοικούσε την μοίρα της Ευβοίας για λογαριασμό του Σπαρτιατικού στόλου, στάλθηκε για να βοηθήσει τον Μίνδαρο όπου βρισκόταν έξω από τα στενά του Ελλήσποντου και ήταν σε αναμονή για νέα επίθεση των Αθηναίων, καθώς η μοίρα του Αγησανδρίδα περνούσε έξω από τον Άθω ξέσπασε μεγάλη θαλασσοταραχή με αποτέλεσμα να χαθούν πολλά πλοία, δυστυχώς σήμερα δεν έχουμε επαρκεί στοιχεία για το πόσα πλοία χαθήκαν. Για την ιστορία να αναφέρω ότι ο Αθηναίος ναύαρχος Θυμοχάρης επωφελήθηκε από την καταστροφή του Αγησανδρίδα και μπόρεσε να φτάσει ανενόχλητος μέχρι την Μαδυτό.
Το 406 π.Χ. στην τελευταία περίοδο του Πελοποννησιακού πολέμου συνέβη μια άλλη μεγάλη ναυτική τραγωδία στα ταραγμένα νερά του Αιγαίου στην περίφημη ναυμαχία των Αργινουσών.
Ο Σπαρτιάτης Καλλικράτιδας αφού πηρέ την σκυτάλη από τον Λύσανδρο ανέλαβε την ναυτική διοίκηση της Σπαρτιατικής συμμαχίας. Αφού απέκλεισε τον στόλο του Κόνων στο λιμάνι της Μυτιλήνης έπλευσε στις Αργινούσες (ανάμεσα Λέσβου και Μ. Ασίας) διότι είχε πληροφορίες ότι οι Αθηναίοι θα έστελναν ενισχύσεις για την απεγκλώβισει του Κόνων. Όταν οι δυο στόλοι συναντήθηκαν σε εκείνο το σημείο τον Αύγουστο του 406 π.Χ. η σύγκρουση φαινόταν σίγουρη. Ο Καλλικράτιδας έδωσε το σύνθημα της επίθεσης, η ναυμαχία ήταν σφοδρότατη ήταν η μεγαλύτερη ναυμαχία μεταξύ Ελλήνων ως τότε, η μάχη τελείωσε με νικητές τους Αθηναίους, εν το μεταξύ η θαλασσοταραχή γινόταν όλο και πιο έντονη και εκείνη την ώρα ευρίσκοντο δυο χιλιάδες Αθηναίοι ναύτες στα νερά και πάσχιζαν για την σωτηρία τους.
Μέχρι εκείνη την στιγμή οι αθηναίοι ναύαρχοι δεν έπραξαν όσα έπρεπε για την διάσωση των ναυαγών, αφού έκαναν συμβούλιο αποφάσισαν να πλεύσουν στο λιμάνι της Μυτιλήνης για να χτυπήσουν τον Ετεόνικο και να απεγκλωβίσουν τον Κόνων. Στο χώρο της ναυμαχίας άφησαν τον Θρασύβουλο και τον Θυραμένη για να σώσουν όσους ναυαγούς ήταν ακόμη εν ζωή, αλλά λόγο της τρικυμίας δεν μπόρεσαν να διασώσουν σχεδόν κανένα ναυαγό αλλά και ούτε να μαζέψουν τα πτώματα. Αυτή η τραγωδία όμως δεν είχε τέλος γιατί παρόλο την τεράστια νίκη των Αθηναίων που εξασφάλιζε ξανά την ναυτική κυριαρχία των Αθηναίων στο Αιγαίο το Αθηναϊκό κράτος κάλεσε όλους τους στρατηγούς που συμμετείχαν στην ναυμαχία να γυρίσουν στην Αθήνα και να εισαχθούν σε δίκη με την κατηγορία ότι άφησαν να πνιγούν τόσοι ναύτες και ότι τα πτώματα τους παρέμειναν άταφα.
Ο Πρωτόμαχος και ο Αριστογένης δεν επέστρεψαν στην Αθήνα γιατί υποψιαζόντουσαν το αποτέλεσμα της δίκης, ο Κόνων εξαιρέθηκε από τις κατηγορίες γιατί ήταν αποκλεισμένος, οι υπόλοιποι 6 ναύαρχοι που γύρισαν στην Αθήνα δικάστηκαν και καταδικάστηκαν σε θάνατο. Προσωπικά πιστεύω ότι η δίκη αυτή έκρινε και τον Πελοποννησιακό πόλεμο, διότι με την καταδίκη των ναυάρχων και των άλλων δυο που αυτοεξορίστηκαν η Αθήνα έχασε τους καλύτερους στρατιωτικούς πλην τον Κόνων και δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν αργότερα την Σπάρτη και ειδικά το φαινόμενο Λύσανδρο. Τόσο πολύ επηρέασε αυτή η ναυτική τραγωδία το οποίο άλλαξε την ροή του πολυετούς αυτού πολέμου, όπου παρά την μεγάλη ήττα των Σπαρτιατών η ζημιά της Αθήνας μακροπρόθεσμα ήταν ακόμα μεγαλύτερη.
Ακόμα παλιότερα τον Αύγουστο του 480 π.Χ. συνέβησαν δυο μεγάλες ναυτικές τραγωδίες όπου τα θύματα αυτή την φορά ήταν οι Πέρσες και οι σύμμαχοι τους.
Η μάχη του Αρτεμισίου ήταν σε εξέλιξη, η συνολική δύναμη του Περσικού στόλου αριθμούσε σε 1200 πλοία ενώ ο Ελληνικός στόλος αποτελούνταν από 127 Αθηναϊκές τριήρεις 40 των Κορίνθιων 20 των Μεγαρέων 18 των Αιγινητών 12 των Σικυωνών 10 των Λακεδαιμονίων 8 Επιδαύριων 7 Ερετριών 5 Τριμηνιαίων 2 των Στυραίων από την Εύβοια 2 των Κίων και επιπλέων 20 Αθηναϊκών τριηρών όπου το επάνδρωναν Χαλκιδείς ναύτες, η συνολική δύναμη τα 300 πλοία. Αρχηγός των Ελληνικών δυνάμεων ήταν ο Σπαρτιάτης Ευρυβιάδης ενώ αρχηναύαρχος του Περσικού στόλου ήταν ο Μεγαβάτης.
Ο Ελληνικός στόλος είχε αγκυροβολήσει στο Αρτεμίσιο γιατί εκεί είχε πολλά πλεονεκτήματα έναντι των Περσών, όπως στο Βόρειο στόμιο του Ευβοϊκού κόλπου είχε ισχυρούς ανέμους και αυτό εμπόδιζε τον Περσικό στόλο να επιτεθούν συντεταγμένα, έτσι με πιο άνεση μπορούσαν να μεριμνήσουν την επίθεση των Περσών που θα ερχόντουσαν από το Νότιο στόμιο του Ευβοϊκού κόλπου. Τα Περσικά πλοία είχαν αγκυροβολήσει στον ανοικτό όρμο που ήταν κοντά στην Σηπιάδα το οποίο ήταν κοντά στον Παγασητικό και απέναντι από το Αρτεμίσιο. Το επόμενο πρωί ξέσπασε μεγάλη θαλασσοταραχή που προερχόταν από τα Βορειοανατολικά, η καταιγίδα αυτή κράτησε τρεις μέρες με αποτέλεσμα πολλά περσικά πλοία να συγκρουστούν στα απόκρημνα βράχια και τα οποία να διαλυθούν και πολλά άλλα βυθίστηκαν, το μέγεθος της καταστροφής ήταν τεράστιο, ο Περσικός στόλος απώλεσε πολλές χιλιάδες ναύτες και 400 πλοία.
Οι Πέρσες όμως δεν τα παράτησαν και η αντιπαράθεση με τον Ελληνικό στόλο συνεχίστηκε με αρκετές απώλειες των Περσών. Οι Πέρσες από το καινούργιο τους αγκυροβόλιο όπου ήταν κοντά στο σημερινό Τρίκερι δεξιά του Παγασητικού, αποφάσισαν να χτυπήσουν τους Έλληνες από το Νότιο στόμιο του Ευβοϊκού κόλπου, έστειλαν 200 πλοία κάνοντας το γύρο της Εύβοιας, πρώτα πέρασαν μέσα από το στενό Σηπιάδας-Σκιάθου για να μην γίνει αντιληπτό στον Ελληνικό στόλο. Εντωμεταξύ οι ναυμαχίες συνεχίστηκαν με αρκετές Περσικές απώλειες και λιγότερες Ελληνικές απώλειες. Καθώς οι Πέρσες διέπλεαν την νύχτα το ακρωτήριο του Καφηρέως ( Κάβο-Ντόρος) << ο θεός των Ελλήνων έβαλε και πάλι το χεράκι του >> ξέσπασε πάλι μεγάλη θαλασσοταραχή με αποτέλεσμα όλη η Περσική νηοπομπή 200 πλοία να βυθιστούν. Ο Ελληνικός στόλος δεν έπαθε τίποτα σε όλη αυτή την περίοδο από τις θαλασσοταραχές, γιατί εκεί που είχαν αγκυροβολήσει, δηλαδή στο Αρτεμίσιο δεν επηρεαζόταν πολύ από τις θαλασσοταραχές.
Οι ναυμαχίες των δυο στόλων συνεχίστηκαν με μεγάλη σφοδρότητα με αποτέλεσμα την επικράτηση του Ελληνικού στόλου. Να σημειώσω εδώ ότι όλες αυτές τις μέρες ακριβώς δίπλα από το Αρτεμίσιο όπου διεξαγόταν οι ναυμαχίες ήταν σε εξέλιξη και η μάχη των Θερμοπυλών.
Στην αρχαιότητα υπήρξαν και άλλες μεγάλες ναυτικές απώλειες και ειδικότερα στα Ελληνιστικά και κατόπιν στα Ρωμαϊκά χρόνια, γιατί εκείνη την εποχή είχαν ναυπηγηθεί τεράστια πλοία, εμπορικά ακόμα και πλοία αναψυχής όπου η χωρητικότητα τους ανερχόταν σε εκατοντάδες άτομα, επέλεξα όμως να αναφέρω αυτά τα συγκεκριμένα γεγονότα γιατί εκτός από το μεγάλο μέγεθος των απωλειών επηρέασαν πάρα πολύ και την συνέχεια των τρέχοντων γεγονότων και την εξέλιξη των.
Με αφορμή αυτού του άρθρου στο μέλλον θα σας παραθέσω στρατηγικά τεχνάσματα και διάφορες πολεμικές εφαρμογές που συνέβησαν στην αρχαιότητα, όπου πολλά από αυτά σήμερα μας είναι τελείως άγνωστα.
Μέχρι την επόμενη φορά να είστε όλοι καλά.
INVISIBLE LYCANS TEAM!!!
