ΕΙΔIΚΟ ΑΡΘΡΟ!!!!! ΟΙ ΑIΝΙΓΜΑΤΙΚΟΙ ΑΡΙΜΑΣΠΟΙ …ΓΡΥΠΕΣ…ΚΑΙ ΑΡΠΥΙΕΣ!!!!

ΕΙΔIΚΟ ΑΡΘΡΟ!!!!! ΟΙ ΑIΝΙΓΜΑΤΙΚΟΙ ΑΡΙΜΑΣΠΟΙ …ΓΡΥΠΕΣ…ΚΑΙ ΑΡΠΥΙΕΣ!!!!

 

Οι Αριμασποί ήταν μυθικό έθνος Υπερβορείων και Σκυθικής προέλευσης, λένε οι αρχαιολόγοι!!!! Οι Αριμασποί ήταν πολεμοχαρείς αλλά και μονόφθαλμοι ( δεν εξηγούν τι εννοούν με αυτό αν πρόκειται για γεννητική ανωμαλία και μοιάζουν ως Κύκλωπες ή κλείνανε το μάτι τους με ένα κομμάτι ύφασμα όπως κάνανε οι πειρατές για να διαβάζουν καλύτερα τον αστρικό χάρτη το βράδυ στον ουρανό, ήταν  ξανθοί, και είχαν τα μαλλιά τους δεμένα με χρυσό!!!!! Ο Διονύσιος ο Περιηγητής κατονομάζει τους Αριμασπούς ως πλούσιους και κατόχους κοιτασμάτων χρυσού….!!!!! Οι γρύπες μάλιστα αναφέρει τρέφονταν με αυτό το χρυσό…οπότε η πράγματι ήταν κάποια περίεργα όντα η …..!!!!!! Το όνομά τους όπως αναφέρει και ο Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, είναι σκυθικό και σημαίνει μονόφθαλμος!!!!!  Έσωσαν το καράβι των Αργοναυτών από μια χειμερινή τρικυμία, γι’ αυτό και αυτοί τους ονόμασαν ευεργέτες!!!! Κατά μία άλλη εκδοχή, έσωσαν το στρατό του Κύρου από σίγουρο θάνατο λόγω έλλειψης τροφίμων!!!! Ο Παυσανίας αναφέρεται στους Αριμασπούς στα << Ἀττικά >> του!!!! Σε μία από τις αναφορές του λέει ότι σε αυτούς περνάνε πρώτα τα θεία δώρα των Υπερβορείων, που τα μεταφέρουν στους Ισσηδόνες, μετά στους Σκύθες και από αυτούς στους Έλληνες!!!!

Αριμασπός και Γρύπας, Αττική πελίκη, 4^ος αιώνας π.Χ., Λούβρο

 

Αριμασποί και Γρύπες

1. Αριμασποί: η γραπτή τεκμηρίωση

Ο μύθος για τους Αριμασπούς και τους γρύπες έγινε γνωστός στην Ελλάδα από τον ποιητή Αριστέα της Προκοννήσου (νησί του Μαρμαρά), τον 7ο αι. π.Χ.!!!!! Αν και το επικό ποίημά του, η Αριμασπέα, δε διασώθηκε, για το περιεχόμενό της μαθαίνουμε από τον Ηρόδοτο!!!!! Ο Αριστέας, όπως μας πληροφορεί ο Ηρόδοτος, ταξίδεψε στη χώρα των Ισσηδόνων, όπου έμαθε ότι βορειότερα από αυτούς κατοικούν οι μονόφθαλμοι Αριμασποί και ακόμα πιο πέρα οι γρύπες που φυλάσσουν το χρυσό και έπειτα από αυτούς, μέχρι τη θάλασσα, οι Υπερβόρειοι!!!! Σύμφωνα με τον Αριστέα, αυτοί οι λαοί, πλην των Υπερβορείων, πολεμούν μεταξύ τους. Οι Αριμασποί έδιωξαν από τη χώρα τους τους Ισσηδόνες, οι Ισσηδόνες τους Σκύθες, οι δε Σκύθες τους Κιμμέριους!!!!  Ο ίδιος συγγραφέας μας πληροφορεί για το ότι η ονομασία Αριμασποί προέρχεται από τις σκυθικές λέξεις << άριμα >> που σημαίνει << ένας >> και << σπου >> που σημαίνει << οφθαλμός >>!!!!

Σύμφωνα με το μύθο, οι Αριμασποί βρίσκονται σε συνεχή πάλη με τους γρύπες για το χρυσό!!!!!  Η χώρα στην οποία ο Αριστέας και ο Ηρόδοτος τοποθετούν τους Αριμασπούς αναφέρεται αόριστα ως βορράς της Ευρώπης, στην άκρη της Οικουμένης, ενώ η μεταγενέστερη γραμματεία τούς τοποθετεί πέραν των Ριπαίων ορέων, στην Ασία αν και ακόμα αμφισβητείται το που ήταν ακριβώς….!!!!! Για τον Ηρόδοτο, παρόλο που εκφράζει την επιφύλαξή του ως προς το να ήταν μονόφθαλμα όντα, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι πρόκειται για πραγματικές φυλές!!!!! Με παρόμοιο τρόπο τούς αντιμετωπίζει και ο Διόδωρος ο Σικελιώτης, ενώ στα σχόλια στον Πίνδαρο βρίσκουμε και το όνομα του βασιλιά-γενάρχη τους, του Αριμασπού!!!! Ο Ευστάθιος, για τον οποίο οι Αριμασποί είναι << έθνος σκυθικόν >>, προσπαθεί με λογικό τρόπο να εξηγήσει τη μονοφθαλμία τους, συσχετίζοντας τη με την εξάσκηση στην τοξοβολία, η οποία τους αναγκάζει να κλίνουν το ένα τους μάτι για να στοχεύσουν……!!!!! Σύμφωνα με τον ίδιο, ο Διονύσιος ο Περιηγητής τούς ονομάζει << αρειμανείς >> ή << αρειμανίους >> Ωστόσο, στο μεγαλύτερο μέρος τους η ελληνική και η λατινική γραμματεία επαναλαμβάνουν τις πληροφορίες του Ηροδότου, προσθέτοντας ενίοτε σε αυτές κάποιες καθαρά διακοσμητικές λεπτομέρειες…!!!!

 

2. Οι γρύπες στη λογοτεχνία και την τέχνη

Το δεύτερο συστατικό του μύθου είναι οι γρύπες, μυθολογικά όντα με αρκετά περίπλοκη προέλευση και μορφολογική εξέλιξη…… τόση όπου ξεπερνά τα όρια της φαντασίας και πιάνει τα δεσμά της αλήθειας αν κάποιοι καταλαβαίνετε τι εννοώ!!!!  Τη μορφή του γρύπα την επεξεργάστηκαν στην αρχαία Ελλάδα τόσο λογοτεχνικά όσο και εικαστικά…..την επεξεργάστηκαν ( στην ΕΛΛΑΔΑ!;! ) Ξεκινώντας από την πρώτη αναφορά τους από τον Αριστέα, στη διάρκεια της Αρχαιότητας οι γρύπες μετατράπηκαν σε εχθρικά προς τους ανθρώπους τέρατα, τα οποία διέθεταν σώμα λέοντος και κεφαλή και φτερά αετού…..!!!!

Αρκετά περίπλοκη η εικαστική εξέλιξη του γρύπα!!!! Θεωρείται ότι η μορφή του εμφανίστηκε στην Ανατολή!!!!! Στην Ελλάδα ο γρύπας, ως ον που συνδυάζει τα χαρακτηριστικά πτηνού και τετράποδου ζώου, εμφανίστηκε κατά την Κρητομινωϊκή περίοδο και είναι γνωστός από τις παραστάσεις από την Κνωσό και από άλλα μέρη του Αιγαίου προτού αυτά γίνουν γνωστά στην Ασία!!!!  Όμως οι παραστάσεις των κρητομινωϊκών γρυπών είναι αρκετά διαφορετικές από τις παραστάσεις τους στην αρχαϊκή και την κλασική τέχνη…!!!!! Ένας νέος τύπος γρύπα εισήχθηκε στην ελληνική τέχνη στα τέλη του 8ου αι. π.Χ. από τη Μέση Ανατολή, αρχικά στα νησιά του Αιγαίου και από εκεί στην ηπειρωτική Ελλάδα!!!!! Σε αυτόν ανήκουν οι αρχαϊκές χάλκινες προτομές γρύπα και οι πολυάριθμες σχετικές παραστάσεις του στη γραπτή κεραμική της ανατολίζουσας τεχνοτροπίας, στα νομίσματα και σε έργα μικροπλαστικής!!!!! Οι αρχαϊκοί γρύπες έχουν ανοιχτό ράμφος, χαίτη και κέρας και μόνο στα Κλασικά χρόνια διαμορφώνεται ο συνήθης σε εμάς τύπος γρύπα, με ρεαλιστική απόδοση των χαρακτηριστικών αετού και λέοντα!!!! Η μορφή του γίνεται σταθερό θέμα πολλαπλών παραστάσεων στα έργα τέχνης, στη γλυπτική, στα νομίσματα, σε διάφορα άλλα αντικείμενα και στα γραπτά αγγεία. Ιδιαίτερα συχνά συναντάμε το γρύπα σε παραστάσεις στα αττικά αγγεία της λεγόμενης τεχνοτροπίας του Κερτς, κυρίως του 4ου αι. π.Χ., όπου συνήθως συνοδεύει τις παραστάσεις Αμαζόνων, του Απόλλωνα και του Διονύσου……!!!!

 

3. Οι γρύπες ως μυθολογικό στοιχείο

Η ελληνική μυθολογία συνδέει τους γρύπες με διάφορους θεούς!!!! Στον Αισχύλο είναι τα σκυλιά του Δία, στο Νόννο είναι τα ζώα της Νέμεσης, ενώ στα έργα τέχνης ο γρύπας συχνά συνδέεται με το Διόνυσο!!!! Αλλά ισχυρότερη είναι η σχέση του γρύπα με τον Απόλλωνα, με τον οποίο συνδέεται μέσω του δηλιακού μύθου για τους Υπερβόρειους!!!!! Είναι οι γρύπες που φέρουν την άμαξα του θεού κατά το ταξίδι του προς τους Υπερβορείους!!!! Ως επιφάνειος ο Απόλλωνας καλπάζει πάνω σε γρύπα!!!! Στην αρχαία Ελλάδα ο γρύπας νοούνταν ως ηλιακό σύμβολο, αλλά η σχέση του με τον ορυκτό χρυσό τού προσδίδει χθόνια χαρακτηριστικά!!!!!

Εξαιρετικά δημοφιλείς ήταν οι παραστάσεις των γρύπων στη Σκυθία, όπου η μορφή τους έφτασε μέσω δύο οδών από την Ανατολή και από τις ελληνικές αποικίες του βορείου Ευξείνου!!!! Οι γρύπες αποδείχθηκαν στενά συνδεδεμένοι με τη σκυθική μυθολογία, όπου αντιπροσώπευαν το χθόνιο στοιχείο!!!!

Ξεκινώντας από τον 5ο αι. π.Χ., η εικαστική μορφή του γρύπα στην αρχαία ελληνική τέχνη συχνά συνδέεται με τους Αριμασπούς και κατά τον 4ο αι. π.Χ. η πάλη τους γίνεται σταθερό θέμα της αττικής αγγειογραφίας στα αγγεία της τεχνοτροπίας του Κερτς όπως το αγγείο στην πιο πάνω φωτογραφία!!!! Από αρχαίους άλλους συγγραφείς συναντάμε μια παράλληλη εκδοχή του μύθου για τους Αριμασπούς και τους γρύπες!!!! Πρόκειται για την ιστορία για τα μυρμήγκια, από τα οποία οι Ινδοί κλέβουν το χρυσό…( μην ξεχνάμε και τους ανθρώπους μυρμήγκια όπου έχουν να κάνουν με την Μέση Γη όποιος θέλει να διαβάσει για αυτούς ας πατήσει ΕΔΩ!!!! ) Στον Κτησία τα μυρμήγκια μετατρέπονται σε γρύπες και σε ολοκληρωμένη μορφή στο Σολινό….καλό ε!;! Ο μύθος αυτός θυμίζει πλέον έντονα την εκδοχή με τους Αριμασπούς!!!!! Οι ίδιοι οι αρχαίοι παρατηρούσαν αυτή την ομοιότητα…..!!!!

 

4. Ερμηνεία του μύθου

Η ερμηνεία του μύθου της πάλης των Αριμασπών με τους γρύπες είναι εξαιρετικά δύσκολη….ως ακατόρθωτη βάση λογικής!!!!! Στην Ελλάδα πρωτοεμφανίζεται ως λογοτεχνικό θέμα, όπου οι ήρωες τοποθετούνται σε άγνωστα μέρη της γης και χάρη της μυθοπλαστικής φαντασίας αποκτούν φανταστικά χαρακτηριστικά!!!! Όπως συμβαίνει πολλές φορές, και αυτός ο μύθος μπορεί να βασίζεται σε κάποια πραγματικά στοιχεία…..!!!!! Έτσι, μερικοί ερευνητές τον ερμηνεύουν κυριολεκτικά και πιστεύουν ότι πίσω από τις φανταστικές λεπτομέρειες κρύβεται ένας πραγματικός αρχαίος λαός, οι Αριμασποί!!!!  Υπάρχει και η άποψη ότι και οι αναφερόμενοι από τον Αριστέα και τον Ηρόδοτο οι γρύπες ήταν όχι φανταστικά όντα αλλά η ονομασία ενός αρχαίου λαού, που, λόγω της ομοιότητας του μύθου για τους γρύπες του βορρά και της Ινδίας, μετατράπηκε στη λογοτεχνική παράδοση σε φανταστικά τέρατα….Χμμμμμμ πολύ βολικό!!!! Οι άκρως αόριστες πληροφορίες για τον τόπο κατοικίας των Αριμασπών επιτρέπουν στους ερευνητές να τους τοποθετούν σε διάφορες περιοχές, ανάμεσα στα Ουράλια όρη και το Αλτάι στη Σιβηρία, δηλαδή στην περιοχή όπου κατοικούσαν σιβηροσκυθικές φυλές!!!! Γι’ αυτό το λόγο και η ονομασία Αριμασποί ερμηνεύεται ως προερχόμενη από το αρχαιοϊρανικό << άσπα >>, που σημαίνει ίππος!!!!

Άλλη άποψη υπογραμμίζει πρωτίστως το μυθικό στοιχείο του μοτίβου και βλέπει εδώ τη μεταφορά στην αρχαία ελληνική παράδοση ενός στοιχείου της σκυθικής ή, μέσω αυτής, μιας αρχαιότερης μυθολογικής παράδοσης!!!! Οι γρύπες, με βάση την ανάλυσή τους στα έργα της σκυθικής τέχνης, ερμηνεύονται ως η προσωποποίηση του επέκεινα κόσμου!!!! Η δε πάλη των Αριμασπών με τους γρύπες σε αυτή την περίπτωση αποκτά έννοια συμβολική, εκφράζοντας την ιδέα των εμποδίων που συναντάει η ψυχή στο δρόμο προς το βασίλειο των νεκρών ή την πάλη του Άνω και του Κάτω Κόσμου για την κατοχή της θεϊκής ύλης, η οποία αντιπροσωπεύεται από το χρυσό!!!! Οι Αριμασποί νοούνται ως οι φύλακες των συνόρων της χώρας της ευδαιμονίας!!! Να θυμηθούμε ότι οι Αριμασποί του Αριστέα και του Ηροδότου ήταν γείτονες των Υπερβορείων, ενός εξιδανικευμένου λαού, συνδεδεμένου στην ελληνική μυθολογική παράδοση, μέσω του Απόλλωνα, με τη λατρεία του Ηλίου!!!! Δεν είναι τυχαίο ότι ο Απόλλωνας κάνει το ταξίδι του στη χώρα τους πετώντας πάνω σε γρύπα, ένα δαμασμένο τέρας του κόσμου των νεκρών….( μην ξεχνάμε ότι ο κόσμος των νεκρών ήταν η κάτω γη υπαρκτό μέρος για τους αρχαίους Έλληνες, η Μέση γη ήταν αυτή που είμαστε εμείς τώρα και η πάνω γη!;! Αυτό είναι ένα άλλο δύσκολο και δυσνόητο θέμα )!!!!!

Όποια ερμηνεία του θέματος κι αν επιλέξουμε, την κυριολεκτική ή την καθαρά μυθολογική, και στις δύο περιπτώσεις υπάρχει ένα στοιχείο που τις ενώνει!!!! Ο μύθος για την πάλη των Αριμασπών με τους γρύπες αντανακλά τις μυθολογικές αντιλήψεις των αρχαίων ιρανόφωνων φυλών της Ασίας και του βορείου Ευξείνου, οι οποίες εισήχθησαν στην ελληνική κοσμολογία και την εικαστική παράδοση μετά τη γνωριμία των Ελλήνων με το σκυθικό κόσμο!!!!

 

Στην ελληνική μυθολογία έμοιαζαν και οι Άρπυιες με τους Γρύπες όπου ήταν θηλυκά τέρατα, κόρες του Θαύμαντα και της Ωκεανίδας Ηλέκτρας και αδελφές της, αγγελιαφόρου των θεών, θεάς Ίριδας….!!!! Το συλλογικό αυτό όνομα ετυμολογείται από τις λέξεις αρπαγή – άρπαξ – αρπάζω, γι’ αυτό και η λέξη << Ἃρπυιες >>  παίρνει δασεία στο πολυτονικό σύστημα γραφής!!!! Αποδιδόταν σε προσωποποιήσεις του θυελλώδους ανέμου!!!! Ως Άρπυιες, ο μεν Όμηρος αναφέρει μόνο μια, την Ποδάργη ( =ταχύπους ), την οποία και θεωρεί μητέρα των ίππων του Αχιλλέα που τα απέκτησε με τον Ζέφυρο, ο δε Ησίοδος αναφέρει δύο: την Αελλώ και την Ωκυπέτη, στις οποίες αργότερα προστίθεται και η Κελαινώ!!!!  Πέραν όμως αυτών, αναφέρονται και άλλα ονόματα όπως: Αελλόπους, Νικοθόη, Ωκυθόη, Ωκυπόδη κ.λπ. Τα τέρατα αυτά είχαν τη μορφή πουλιών με κεφάλι γυναίκας και σε αντίθεση με την αδελφή τους Ίριδα αυτές θεωρούνταν αγγελιαφόροι του θεού Πλούτωνα….χμμμμ!!!!!

Οι Άρπυιες σχετίζονταν ιδιαίτερα με τους θεούς των ανέμων Ζέφυρο και Βορέα!!!! Ο Όμηρος ( Ιλιάδα Π 148 κ.ε., Τ 400 ) αναφέρει ότι από την ένωση της Ποδάργης με τον Ζέφυρο γεννήθηκαν τα περίφημα για την ταχύτητά τους άλογα του Αχιλλέα, ο Ξάνθος και ο Βαλίος, καθώς και τα άλογα των Διοσκούρων, ο Φλογέας και ο Άρπαγος!!!!

Οι Άρπυιες άρπαζαν τα παιδιά και τις ψυχές των ανθρώπων!!!! Για τον λόγο αυτό τις απεικόνιζαν επάνω στους τάφους να κρατούν στα νύχια τους την ψυχή του νεκρού!!!!

Ο Απολλώνιος ο Ρόδιος στα Αργοναυτικά του περιγράφει τις Άρπυιες ως τιμωρούς του Φινέα στη Βιθυνία της Θράκης!!!! Ο μάντης Φινέας είχε τυφλωθεί από τον θεό Δία επειδή αποκάλυπτε τις προθέσεις του στους ανθρώπους, και επιπλέον ο Δίας του έστειλε τις Άρπυιες, που του άρπαζαν την τροφή ή τη λέρωναν με τις κουτσουλιές τους, ώστε ο Φινέας να είναι πάντα πεινασμένος!!!! Από αυτό το βάσανο τον απάλλαξαν οι Αργοναύτες όταν πέρασαν από εκεί και σταμάτησαν για να τον συμβουλευθούν…..!!!!! Ο μάντης τους παρακάλεσε να τον ελευθερώσουν από τις Άρπυιες!!!! Μόλις λοιπόν φάνηκαν τα ανθρωπόμορφα πουλιά, σηκώθηκαν μέσα από την ομάδα των Αργοναυτών ο Κάλαϊς και ο Ζήτης, οι φτερωτοί γιοι του Βορέα, τράβηξαν τα σπαθιά τους από τα θηκάρια και άρχισαν να τα καταδιώκουν στον αέρα!!!! Το πεπρωμένο των δύο ηρώων απαιτούσε να πιάσουν οπωσδήποτε τις Άρπυιες, γιατί αλλιώς όφειλαν να πεθάνουν, και αντιστρόφως οι Άρπυιες θα πέθαιναν μόνο αν πιάνονταν από τον Κάλαϊ και τον Ζήτη!!!! Τελικά έγινε κάποιο είδος συμβιβασμού: Μια εκδοχή αναφέρει ότι οι Άρπυιες κυνηγήθηκαν από τους δυο ήρωες μέχρι τις Στροφάδες!!!! Εκεί, με τη μεσολάβηση της Ίριδας ως απεσταλμένης της θεάς Ήρας, γλίτωσαν τη ζωή τους αλλά υποσχέθηκαν να επιστρέψουν στη σπηλιά τους στη Δίκτυ της Κρήτης και να μην ενοχλήσουν ποτέ πια τον Φινέα!!!! Μια άλλη παράδοση ισχυρίζεται ότι αυτή την υπόσχεση έδωσε στις Στροφάδες μόνο η Ωκυπέτη, ενώ η Αελλόπους συνέχισε την πτήση της ως την Πελοπόννησο, όπου πνίγηκε στον ποταμό Τίγρη, που από τότε ονομάσθηκε << Άρπυς >>!!!!

Οι Άρπυιες μπορεί αρχικώς να ήταν προσωποποίηση κρητικής θεάς του θανάτου, που την απεικόνιζαν ως ανεμοστρόβιλο!!!! Ανάμεσα στα «καθήκοντά» τους αναφέρεται και η φροντίδα να παραδίνουν στις Ερινύες όσους βαρύνονταν με εγκλήματα για να τιμωρηθούν!!!!

Τις Άρπυιες μνημονεύουν, πλην του Απολλωνίου, οι Όμηρος ( εκτός από την Ιλιάδα και στην Οδύσσεια, υ 77-88 ), Ησίοδος ( Θεογονία 265 κ.ε. ), Απολλόδωρος ο Αθηναίος, Παυσανίας (10, 301), ο Βιργίλιος στην Αινειάδα ( 3, 225 κ.ε. ) και ο Αντωνίνος Λιμπεράλης ( << Μεταμορφώσεις >>, 29 )!!!!

Η σύνδεση του πτηνού Άρπυια με τα όντα αυτά είναι κάτι παραπάνω από σαφής, λόγω της εμφάνισής του και των -όντως- ισχυροτάτων γαμψωνύχων του!!!! Η ίδια η λέξη παραπέμπει ευθέως στο ρήμα αρπάζω, αυτό όμως αφορά μόνο στην ηχητική ρίζα της και όχι την ετυμολογική, όπως λανθασμένα πιστεύεται, διότι ο συσχετισμός με σκοπό την ερμηνεία της δασύτητας, δεν ευνοείται από την γεννήτορα λέξη αρεπυία, η οποία οξύνεται: [ΕΤΥΜΟΛ. Άρπυια < Αρεπυία, αβέβαιης ετυμολογίας παράλληλος τύπος ( πρβλ. ορόγυια-όργυι α), από τον οποίο προήλθε η πρώτη με συγκοπή του ε λόγω των περιβαλλόντων φθόγγων ρ και π!!!!  Η υπόθεση ότι η λέξη αποτελεί ουσιαστικοποιημένη μετοχή παρακειμένου σε -υια, χωρίς αναδιπλασιασμό ( πρβλ. άγυια, αίθυια ), από τη ρίζα του ρήματος ρέπτομαι << τρέφομαι, αποζώ >>, δεν ικανοποιεί μορφολογικά και σημασιολογικά]…… όμως πολλοί είναι αυτοί που τολμήσανε στο παρελθόν αλλά και στο μέλλον να πουν ότι οι Άρπυιες ήταν κάτι σαν οι μανές για τους γρύπες δηλαδή ότι μετά εξελίχθηκαν με τα χρόνια σε γρύπες!!!! Αυτό ακούγεται όμορφο διότι έτσι βγαίνουν σωστά και  όπως οι γρύπες της Κνωσού και καταρρίπτετε ο μύθος ότι προέρχονται από την Ασία…..αλλά βέβαια αυτό είναι κάτι πολύ δύσκολο ως αδιανόητο να πιστοποιηθεί!!!!

 

Όμως……!!!!!

Ο γρύπας είναι σύμβολο συνδεδεμένο με τη Μινωική Κρήτη……!!!!!  Σχετικά με τον Μινωικό άπτερο Γρύπα, υπάρχουν ευρήματα αρχαιολογικών ανασκαφών από την Ύστερη Εποχή του Χαλκού, 1450 – 1400 π.Χ.!!!!! Δύο άπτεροι γρύπες απεικονίζονται δεξιά και αριστερά του θρόνου στην τοιχογραφία στην κύρια αίθουσα του θρόνου ( κρητομυκηναϊκή περίοδος 1700 π.Χ. – 1075 π.Χ. ) στο Μινωικό ανάκτορο!!!!! Οι γρύπες εμφανίζονται άπτεροι, για να δηλώσουν την συνεχή παρουσία τους στον χώρο της αίθουσας του θρόνου!!!! Η μικτή μορφή του άπτερου γρύπα έδινε έκφραση των τριών σφαιρών του κόσμου, της ουράνιας, της επίγειας και της υποχθόνιας, με το αετίσιο του κεφάλι, το λιονταρίσιο σώμα και την φιδίσια ουρά, συμβόλιζε δε την βασιλική και θεία ισχύ!!!!

Ένα δεύτερο παράδειγμα είναι το σφραγιστικό δακτυλίδι με παράσταση θεάς και γρύπα: Χρονολόγηση: Ύστερη Εποχή του Χαλκού, 1450 – 1400 π.Χ. Το μεγαλύτερο μέρος καταλαμβάνει ένας γρύπας, που παριστάνεται σε << ιπτάμενο καλπασμό >> να εκτινάσσεται προς τα αριστερά και επάνω, με ανοιγμένα τα φτερά του!!!! Το σώμα του είναι λεπτό και ανάλαφρο, ενώ το κεφάλι του τονίζεται με το μακρύ, γαμψό ράμφος!!!

 Ο Γρύπας ήταν το έμβλημα της αρχαίας πόλης των Αβδήρων!!!! Σε νεότερα σύμβολα απαντάται και στο Έμβλημα της Βάδης-Βυρτεμβέργης!!!

Είχε σώμα λιονταριού, κεφάλι και φτερά αετού!!!! Επίσης σε μερικές αναπαραστάσεις του φαίνεται πως έχει και ουρά φιδιού!!!! Ο μύθος του θεωρείται ότι προέρχεται από την Μεσοποταμία!!!! Πιθανότατα η γέννηση του μύθου ανάγεται στην εποχή της πρώτης ανακάλυψης απολιθωμάτων δεινοσαύρων από τον προϊστορικό άνθρωπο!!!!! Η ράχη του ήταν σκεπασμένη με φτερά και τα νύχια στα λιονταρίσια πόδια του ήταν δυνατά και γαμψά σαν του αετού!!!!! Τα νύχια του γρύπα θεωρούνταν πολύτιμα κατά τον Μεσαίωνα επειδή λεγόταν ότι μπορούσαν να ανιχνεύσουν την ύπαρξη δηλητηρίου στα υγρά, χωρίς όμως να μπορούν να το καθαρίσουν…..!!!!!

Δεν θα κάτσω να σας πω που υπάρχουν στην ιστορία οι γρύπες σε ποια τάγματα ιπποτών στο μεσαίωνα ή και μέχρι σήμερα αλλά θα σας πω ένα πολύ ενδιαφέρον ντοκουμέντο:

Το ταξίδι του Μεγάλου Αλέξανδρου στους ουρανούς!!!!!

Ο Μέγας Αλέξανδρος ταξιδεύει στους ουρανούς με τη βοήθεια δύο γρυπών!!!! Παράσταση στην Pala d’ Oro ( Πάλα ντι Όρο )!!!!

 

Η Πάλα Ντι Όρο φέρει μια παράσταση του Μέγα Αλεξάνδρου ( Για μένα ) που φορά βασιλικό στέμμα ανάμεσα σε δύο γρύπες και που δεν είναι τίποτα άλλο παρά η αληθινή αναπαράσταση του ταξιδιού του μεγάλου Αλέξανδρου στους ουρανούς, όπως αυτό έχει περιγραφή στο ιστοριογράφημα του Αλέξανδρου του Ψευδό-Καλλισθένη όπως αρέσκεται στους αρχαιολόγους να τον αποκαλούνε!!!!! Σύμφωνα με μία από τις περιγραφές, ο Αλέξανδρος κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στη χώρα των Μακάρων επιχείρησε να εξερευνήσει τους ουρανούς και για τον σκοπό αυτόν διέταξε να συλλάβουν δύο τεράστια όρνεα της περιοχής (γρύπες) τα οποία:

Απεικόνιση του Αλέξανδρου να ταΐζει συκώτια τους γρύπες και να πετάει στον ουρανό!!!!

Απεικόνιση του Αλέξανδρου να πετάει στον ουρανό

“… προσέταξεν μη φαγείν βρώματα μέχρι τριών ημερών· τη δε τρίτη ημέρα προσέταξε κατασκευασθήναι ξύλον όμοιον ζυγώ και τούτο προσδεθήναι εν τοις τραχήλοις αυτών. Είτα ελθών αυτός εν τω μέσω του ζυγού εκράτησε το δόρυ ωσεί πήχυν το μήκος, έχον επάνω ήπαρ. Ευθύς ουν αναπτάντα τα όρνεα του φαγείν το ήπαρ, ανήλθε μετ’ αυτών ο Αλέξανδρος εν τω αέρι εις ύψος. Πάνυ δε έτρεμε διά την του αέρος ψυχρότητα την εκ των ορνέων εκείνων γεγενήμενην. Είτ’ ευθύς συναντά αυτόν πετεινόν ανθρωπόμορφον, και λέγει αυτώ: Αλέξανδρε, τα επίγεια μη γινώσκων, πώς τα ουράνια καταλάβειν επιζητείς; Υπόστρεψον ουν διά τάχους επί την γην, μήπως όρνεοις τούτοις κατάβρωμα γενήση.”.

 

Απεικόνιση του Αλέξανδρου να ταΐζει συκώτια τους γρύπες και να πετάει στον ουρανό!!!!

 

Η απεικόνιση της μεταφοράς του άρματος που σύρεται από ιππόγρυπες , των θεοτήτων της Άνθειας, μεταφέρθηκε διαχρονικά και ενσωματώθηκε στις θρησκείες , στους μεταγενέστερους μύθους της ανθρωπότητας και στους  σημερινές μαγικούς κόσμους!!!!

 

Λέω προς το παρών να μην αναφέρω κάτι άλλο, θα επανέλθω όμως με ποιο πολλά στοιχεία ….!!!!

Πηγές!!!!!

 

1. Ηρ. 4.13!!!!
2. Ηρ. 4.27!!!!
3. Ηρ. 3.116!!!!
4. Διόδ Σ. 2.43.5!!!!
5. Σχόλ. στον Πίνδ., Ολ. 3.24.137!!!!
6. Ευστ., Σχόλ. στο Διον. Περ. 31!!!!
7. Αισχ., Πρ. 802-806· Παυσ. 1.24.5· Πλίν., ΦΙ. 7.2.10· Solin. 15.20-22!!!!
8. Αισχ., Πρ., στ. 802-804· Παυσ. 1.24.5· Κτησ., Ινδ.= FHG, απόσπ. 45.26· Αιλ., ΖΙ 4.27· Φιλόστρ., Απολλ. 3.48· Νόνν., Δ., στ. 383-386!!!!
9. Τσαβέλλα-Evjen, Χ., Τα πτερωτά όντα της προϊστορικής εποχής του Αιγαίου (Αθήνα 1970), σελ. 68, πίν. 1-23!!!!
10. Rolley, C., Les bronzes grecs (Freibourg 1983), σελ. 72-74!!!!
11. Σάμος: βλ. Βοκοτοπούλου, Ι., Ελληνική τέχνη. Αργυρά και χάλκινα έργα τέχνης στην αρχαιότητα (Αθήνα 1997), σελ. 224· Rolley, C., Les Βronzes Grecs (Freibourg 1983), σελ. 72, εικ. 52. Σκουλαρίκια του 650-600 π.Χ. από τη Μήλο: Deppert-Lippitz, B., Griechische Goldschmuck (Mainz 1985), σελ. 109, εικ. 57· Δεσποίνη, Α., Ελληνική τέχνη. Αρχαία χρυσά κοσμήματα (Αθήνα 1996), αρ. 52!!!! Κυκλαδίτικη οινοχόη της ομάδας Ad, του α΄ τετάρτου του 7ου αι. π. Χ.: Cook, R.M., Ελληνική αγγειογραφία (Αθήνα 1994), σελ. 137, εικ. 14!!!!
12. Laffineur, R., L’orfèvrerie Rhodienne orientalisante (Paris 1978), σελ. 233, αρ. 210, 211· Βοκοτοπούλου, Ι., Ελληνική τέχνη. Αργυρά και χάλκινα έργα τέχνης στην αρχαιότητα (Αθήνα 1997), σελ. 61, αρ. 27, 65, αρ. 32· Mattusch, C.C., Greek bronze statuary. From the beginnings through the fifth century B.C. (New York 1988), σελ. 36, αρ. 3.6, σελ. 37, αρ. 3.7, 3.8· Amandry, P., “Les statues chrysélephantiques des Delphes”, BCH 63 (1939), πίν. 23.1· Charbonneaux, J., Les Bronzes Grecs (Paris 1958), σελ. 37 κ.ε.!!!!
13. Marshall, F.H., Catalogue of the Jewelry, Greek, Etruscan, and Roman in the Dep. of Antiquities, British Museum (London 1911), πίν. 14, αρ. 1.235· Haynes, S., Etruscan Bronzes (New York 1985), αρ. 26· Toker, A., Museum of Anatolian Civilizations. Metal Vessels (Ankara 1992), σελ. 178-179, αρ. 157-158. Ειδική μελέτη για τις αρχαϊκές προτομές γρύπα: Jantzen, U., Griechische Greifenkessel (Berlin 1955)· Hopkins, C., “The Origin of the Etruscan-Samian Griffon Cauldron”, AJA 64:4 (October 1960), σελ. 368-370!!!!
14. Williams, D. – Ogden, J., Greek Gold. Jewelry of the Classical World (New York 1994), σελ. 13, εικ. 4a, 159, εικ. 49!!!
15. Шталь, И.В., Свод мифо-эпических сюжетов античной вазовой росписи. По музеям Российской Федерации и стран СНГ. Пелики IV в. до н. э. Керченский стиль (Москва 2000), σελ. 8-12!!!!
16. Онайко, М.И., “Аполлон Гиперборейский”, στο Кобылина, М.М. (eds), История и культура античного мира (Москва 1977), σελ. 159!!!
17. Погребова, Н.Н., “Грифон в искусстве Северного Причерноморья в эпоху архаики”, КСИИМК 22 (Москва 1948), σελ. 64, εικ. 15· Бессонова, С.С., Религиозные представления скифов (Киев 1983), σελ. 82, εικ. 7.83, εικ. 8.84, εικ. 9· Schiltz, V., Die Scythen und andere Steppenvölker. 8 Jahrhundert v. Chr. bis 1. Jahrhundert n. Chr. (München 1994), σελ. 386, αρ. 311· Максимова, М.И., “Ритон из Келермеса”, СА 25 (1956), σελ. 215-235!!!!
18. Reeder, E. (ed.), Scythian Gold. Treasures from Ancient Ukraine (New York 1999), σελ. 226-227, αρ. 172, 251-253, αρ. 121, 276-277, αρ. 136!!!!
19. Раевский, Д.С., “Из области скифской космогонии (опыт семантической интерпретации пекторали из Толстой Могилы)”, ВДИ 3 (1978), σελ. 115-113!!!!
20. Шталь, И.В., Свод мифо-эпических сюжетов анитчной вазовой росписи: По музеям Российской Федерации и стран СНГ. Пелики 4 в. до н.э., керченский стиль (Москва 2000), σελ. 14· Вдовиченко, И.И., “Керченские вазы”, στο Зинько, В.Н. (ed.), Боспорские исследования 3 (Симферополь 2003), σελ. 418-420!!!!
21. Ηρ. 3.102,104-105!!!!
22. Φιλόστρ., Απόλλ. 6.1!!!!
23. Sulimirski, T., The Sarmatians (New York 1970), σελ. 72-75· Ельницкий, Л.А., Скифия евразийских степей (Новосибирск 1977), σελ. 76-80!!!!
24. Турсунов, Е.Д., “Тюрко-монгольские версии сказания об ослеплении циклопа”, Советская тюркология 3 (1975), σελ. 36-43· Шталь, И.В., Свод мифо-эпических сюжетов античной вазовой росписи. По музеям Российской Федерации и стран СНГ. Пелики 4 в. до н.э., керченский стиль (Москва 2000), σελ. 13-14!!!
25. Ντυμεζίλ, Ζ., Μυθιστορίες της Σκυθίας και των περιχώρων (Αθήνα 1995), σελ. 108!!!!
26. Раевский, Д.С., Модель мира скифской культуры (Москва 1985), σελ. 150. Η άκρως τολμηρή θεωρία για την προέλευση του μύθου εκφράστηκε από τους A. Mayor και M. Heaney, οι οποίοι θεωρούν ότι οι γρύπες είναι η αποτύπωση στη μυθολογία της γνωριμίας των αρχαίων με τα απολιθωμένα οστά των δεινοσαύρων, ενώ οι Αριμασποί μνημονεύονται στους σύγχρονους μύθους για το χιονάνθρωπο. Βλ. Mayor, A. – Heaney, M., “Griffins and Arimaspeans”, Folklore 104 (1993), σελ. 40-66!!!!!
27. Бонгард-Левин, Г.М. – Грантовский, Э.А., От Скифии до Индии (Москва 1983), σελ. 81-83· Запорожченко, А.В. – Черемисин, Д.В., “Аримаспы и грифы: изобразительная традиция и индоевропейские параллели”, ВДИ 1 (1997), σελ. 83-90· Мачинский, Д.А., “Ось мировой истории Карла Ясперса и религиозная жизнь степной Скифии в 9-7 вв. до н.э.”, Боспорский феномен: Колонизация региона, формирование полисов, образование государства 2 (Санкт – Петербург 2001), σελ. 105!!!!
28. Горбунова, К.С., “Краснофигурный килик, найденный на некрополе Панское 1”, στο Кобылина, М.М. (ed.), История и культура античного мира (Москва 1977), σελ. 41-45!!!!
29. Горбунова, К.С., “Краснофигурный килик, найденный на некрополе Панское 1”, στο Кобылина, М.М. (ed.), История и культура античного мира (Москва 1977), σελ. 41-45!!!!
30. Ωριγ., Περί αρχών 4.17!!!!

 

1. «Ὅτι ἔθνος Σκυθικὸν οἱ Ἀριμασποὶ» Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Εὐσταθίου Παρεκβολαί, 31.1
2. Άλμα πάνω↑«ἵνα παῖδες ἀρειμανέων Ἀριμασπῶν» Διονύσιος ο Περιηγητής, Οἰκουμένης Περιήγησις, 31
3. Άλμα πάνω↑«τοὺς Ἀριμάσπας δὲ τούτους οὐχὶ δύο τοὺς ὀφθαλμούς, ἀλλ´ ἕνα ἕκαστον ἔχειν φασίν.» Διονύσιος ο Περιηγητής, Παράφρασις των του Διονυσίου Ἰξευτικῶν/Λόγος Α’, 2.4
4. Άλμα πάνω↑«εἶναι δὲ Ἀριμασποὺς μὲν ἄνδρας μονοφθάλμους πάντας ἐκ γενετῆς» Παυσανίας, Ἀττικά 24.6.5
5. Άλμα πάνω↑«ἐπεὶ μηδὲν ὑπὲρ γρυπῶν σαφὲς ἔστιν εἰπεῖν, οὕς φασιν ἐν τοῖς τῶν πλουσίων Ἀριμασπῶν ἕλεσι τρεφομένους χρυσὸν ἐκ τῆς γῆς ἀγείρειν ὀρύσσοντας·» Διονύσιος ο Περιηγητής, Παράφρασις των του Διονυσίου Ἰξευτικῶν/Λόγος Α’, 1.2.2
6. Άλμα πάνω↑«ἀρί μὲν γὰρ τὸ ἓν Σκυθιστὶ, μασπὸς δὲ ὁ ὀφθαλμός.»Ευστάθιος Θεσσαλονίκης, Εὐσταθίου Παρεκβολαί, 31.15
7. Άλμα πάνω↑«ἐν δὲ Πρασιεῦσιν Ἀπόλλωνός ἐστι ναός· ἐνταῦθα τὰς Ὑπερβορέων ἀπαρχὰς ἰέναι λέγεται, παραδιδόναι δὲ αὐτὰς Ὑπερβορέους μὲν Ἀριμασποῖς, Ἀριμασποὺς δ´ Ἰσσηδόσι, παρὰ δὲ τούτων Σκύθας ἐς Σινώπην κομίζειν, ἐντεῦθεν δὲ φέρεσθαι διὰ Ἑλλήνων ἐς Πρασιάς» Παυσανίας, Ἀττικά, 31.2.1

 

Μέχρι την επόμενη φορά να είστε όλοι πάντα καλά και να θυμάστε!!!!!

Αν δεν πιστεύετε σε κάτι, δεν πάει να πει αυτό το κάτι ότι δεν υπάρχει!!!!!

INVISIBLE LYCANS TEAM!!!