ΠΑΝΑΡΧΑΙΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ

ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ

ΠΑΝΑΡΧΑΙΟΙ ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΣΤΟΝ ΕΛΛΑΔΙΚΟ ΧΩΡΟ

 Σε πολλά μέρη της Ελλάδας έχουν βρεθεί οικισμοί όπου ανάγονται πολύ πριν από την αρχαία καταγεγραμμένη ιστορία, οι επιτόπιες μελέτες των αρχαιολόγων έχουν βγάλει χρήσιμα συμπεράσματα για να καταλάβουμε κάποια βασικά στοιχεία για την ζωή των κατοίκων που έδρασαν στο μακρινό παρελθόν σε αυτούς τους οικισμούς. Οι έρευνες των αρχαιολόγων συνεχίζονται και σήμερα όσο αυτό  είναι δυνατόν γιατί η κρίση έχει επηρεάσει και στον τομέα της έρευνας δυστυχώς με αποτέλεσμα οι καινούργιες πληροφορίες να είναι λιγότερες από ότι λίγα χρόνια πιο πριν.

ΣΟΒΓΙΑΝΙ.

Το 1988 στην Β. Ήπειρο στην περιοχή της Σοβγιάνης ανακαλύφθηκε ένας αρχαίος οικισμός από τον αρχαιολόγο Πέτρικα Λέρα ο οποίος ήταν και διευθυντής του μουσείου της Κορυτσάς. Στο σημείο εκείνο υπάρχει η αποξηραμένη λίμνη Μάλτις, στην δυτική όχθη της προϋπάρχουσας λίμνης βρέθηκαν τα ερείπια του οικισμού αυτού. Οι έρευνες έδειξαν ότι υπήρχαν οχτώ στρώματα κατοίκησης όπου ξεκινάει από την πρώιμη εποχή του χαλκού έως το τέλος της πρώιμης εποχής του σιδήρου.

Όλα τα σπίτια που βρέθηκαν ήταν στηριγμένα σε πασσάλους λόγο της λίμνης που υπήρχε. Τα σπίτια ήταν κατασκευασμένα κυρίως από λάσπη το ξύλο από πεύκο και καλάμι, όλα αυτά τα υλικά ήταν πολύ φθαρτά παρ’ όλα αυτά σήμερα ευτυχώς υπάρχουν κάποια απομεινάρια, σε ένα σημείο των ευρημάτων βρέθηκε ένα δάπεδο από ξύλινες σανίδες όπου ήταν πολύ καλά διατηρημένο, βρέθηκαν εστίες ή φούρνοι, αυτές οι κατασκευές είχαν υπόστρωμα από δάπεδο βότσαλων, προφανώς για να κρατούν την υγρασία όσο δυνατόν λιγότερη.

 

Σύμφωνα με τα ευρήματα που βρέθηκαν οι κάτοικοι είχαν για διατροφή τα ψάρια αλλά και ζώα της στεριάς, επίσης είχαν ανάπτυξη και την συστηματική καλλιέργεια όπως φακές, κεχρί, μπιζέλια, λαθούρι, κριθάρι. Ο οικισμός φαίνεται να εγκαταλείφτηκε στην εποχή του σιδήρου λόγο της ανόδου της λίμνης. Στην ανασκαφή πήραν μέρος και πολυεθνική ομάδα επιστημόνων και φοιτητών από διάφορες ειδικότητες και ο υπεύθυνος όλης αυτής της ομάδας ήταν ο Ζίλ Τουσέ και σύμφωνα με τις έρευνες του ο οικισμός χρονολογείτε από το 2.700 χρόνια π.χ. Να σημειώσω εδώ ότι η περιοχή που βρέθηκε ο οικισμός ανήκει σήμερα στο Αλβανικό κράτος αλλά αυτό δεν παύει ότι η περιοχή εκείνη και όλη η ευρύτερη περιοχή δηλαδή η Βόρεια Ήπειρος να είναι ελληνικότατη από αρχαιοτάτων χρόνων.

 

ΠΟΛΙΟΧΝΗ.

Η Πολιόχνη της Λήμνου είναι ένας πανάρχαιος οικισμός η ηλικία της είναι περίπου 3.500 π.χ. βρίσκετε στην ανατολική μεριά του νησιού πάνω σε ένα ύψωμα. Ο οικισμός αυτός αποκαλύφθηκε το 1930 από την Ιταλική αρχαιολογική σχολή των Αθηνών. Εδώ βλέπουμε ότι οι οικοδομικές φάσεις καλύπτουν όλη την 3η χιλιετία π.χ. Οι φάσεις αυτές χωρίζονται σε 9 μέρη στην Μελανή περίοδο, αυτή η φάση χαρακτηρίζεται ως προαστιακή, στην Κυανή περίοδο όπου εδώ είναι στην ουσία η πρώτη αστική περίοδος και χωρίζεται σε δυο φάσεις την πρώιμη και την ύστερη.

 

Η κεραμική τέχνη είναι αρκετά αναπτυγμένη όπου βλέπουμε κεραμικά αντικείμενα που είναι καλά λειασμένα και στιλπνά. Η επόμενη περίοδος λέγετε πράσινη, εδώ η τέχνη της κεραμοποιίας και η ποιότητα είναι πολύ ανώτερη από την προηγούμενη περίοδο, ύστερα από αυτό εισερχόμαστε στην ερυθρά περίοδο, οι επιφάνειες των κεραμικών είναι λιγότερο στιλπνές από ότι οι προηγούμενες και η διακόσμηση στα αγγεία είναι ποιο σπάνια.

Ακολουθεί η κίτρινη περίοδος, η περίοδος αυτή έχει πολύ μεγάλες διαφορές από όλες τις προηγούμενες περιόδους, η ποιότητα της κεραμικής είναι κατά πολύ καλύτερη, η επιφάνεια του πυλού είναι θαμπή και το πάχος των τοιχωμάτων είναι ποιο λεπτή, τα σχήματα είναι πολύ απλά, ταιριάζουν με την κεραμοποιία της Τροίας του δευτέρου περιόδου της από 2.500 με 2.300 π.χ. Η επόμενη φάση είναι η καστανή περίοδος, η φάση αυτή έχει εντοπιστεί σε μια μονό μεριά του οικισμού και ποιο συγκεκριμένα στο άνω τμήμα του δρόμου και γύρω από την πλατεία που είναι λίγο παρακάτω.

 

Το χρώμα της κεραμικής είναι ερυθρά μονόχρωμη, τα διακοσμητικά πάνω στην κεραμική είναι πολύ χαρακτηριστικά και τα σχήματα των κεραμικών είναι πολύ ποιο ποικίλα, η περίοδος αυτή τάσσετε χρονολογικά μεταξύ 2.050 και 1.900 π.χ. Η τελευταία περίοδος της Πολιόχνης είναι η ιώδης περίοδος , καθώς τα μέλη της αρχαιολογικής σκαπάνης άδειαζαν το πηγάδι της πλατείας ανακάλυψαν σκεύη όπου η κεραμική ήταν από λεπτόκοκκο πυλό, η περίοδος αυτή κατατάσσεται στην πρώτο Μυκηναϊκή εποχή.

 

Εκτός από τα κεραμικά σκεύη οι αρχαιολόγοι ανακάλυψαν και ορειχάλκινα αντικείμενα που αναγόταν σε όλη την μακραίωνη περίοδο του οικισμού. Επίσης βρέθηκε και ισχυρό οχυρωματικό τείχος, το ψηλότερο σημείο του σωζόμενου τείχους φτάνει τα 4,5 μέτρα. Ο οικισμός είχε αποχετευτικό σύστημα, βρέθηκε και ένα μεγάλο κτίριο όπου σύμφωνα με τους αρχαιολόγους επρόκειτο για την κεντρική σιταποθήκη της Πολιόχνης.

Η σημαντικότερη όμως ανακάλυψη είναι το λεγόμενο << βουλευτήριο>> όπως το ονόμασαν οι Ιταλοί αρχαιολόγοι, το κτίσμα αυτό ήταν ένα στενόμακρο κτήριο όπου οι διαστάσεις του ήταν 13,20 Χ 3,80-4,10 μέτρων, μέσα στο κτίσμα είχε θέσεις για 50 άτομα περίπου και καθόντουσαν πάνω σε στις πλαϊνές βαθμίδες, κατά πασά πιθανότητα ο χώρος αυτός ήταν ένα κέντρο συνάθροισης όπου συζητάγανε για τα προβλήματα της πόλης, την λήψη αποφάσεων και ότι άλλο αφορούσε τους κάτοικους αυτού του οικισμού, εύκολα θα μπορούσαμε να πούμε ότι η Πολιόχνη είχε ένα είδος δημοκρατικού πολιτεύματος τουλάχιστον για κάποια περίοδος της. Βλέπουμε ότι η ιδέα της δημοκρατίας είχε ξεκινήσει πολύ πιο πριν την κλασική περίοδο τουλάχιστον 2.000 χρόνια πριν.

 

 

ΣΤΡΟΦΙΛΑΣ.

Ο οικισμός Στρόφιλας έδρασε από το 4.500 έως το 3.300 χρόνια π.χ. Η ανασκαφή έγινε από την Χριστίνα Τελεβάντου. Ο οικισμός αυτός βρίσκετε στην Άνδρο και πιο συγκεκριμένα βρίσκεται στο κέντρο της δυτικής πλευράς του νησιού. Το πιο πυκνοκατοικημένο τμήμα του οικισμού εκτείνετε σε  25 με 30 στρέμματα περίπου μέχρι σήμερα έχουν αποκαλυφτεί λείψανα μεγάλων κτιρίων με τετράγωνες και αψιδωτές κατασκευές και το ύψος φτάνει μέχρι και το ένα μέτρο, ακόμα έχει ανασκαφή και το μεγαλύτερο τμήμα του τείχους που φτάνει τα 100 μέτρα το πάχος του φτάνει στα 1,62 – 2 και το ψιλότερο σημείο του τείχους φτάνει τα 2 μέτρα.

Τα ευρήματα που έχουν βρεθεί είναι πράγματι εντυπωσιακά και πολλά στον αριθμό, ανάμεσα στα ευρεθέντα ευρήματα είναι τα πήλινα αγγεία, χονδροειδή και λεπτότεχνα όπως πίθοι, χύτρες, τέχνεργα οψιανού, ειδώλια, αιχμές βέλων και δοράτων, κοσμήματα, χάλκινα αντικείμενα και πολλά άλλα. Τα χάλκινα αντικείμενα που έχουν βρεθεί είναι παρά πολλά και πολυποίκιλα μερικά από αυτά είναι αιχμές δοράτων, πόρπες, τριχολαβίδες, οπείς κ.λπ. Όλα αυτά μας δείχνουν ότι η μεταλλουργία ήταν σε προχωρημένο στάδιο σε σχέση με τα άλλα νησιά των Κυκλάδων.

Ο οικισμός αυτός είναι ο μεγαλύτερος και καλύτερα σωζόμενο από ότι άλλοι οικισμοί της Νεολιθικής περιόδου σε όλο το αιγαίο. Τα σημαντικότερα ευρήματα είναι οι βραχογραφίες που έχουν μεγάλη αρχαιολογική άξια και βρίσκονται στο εξωτερικό μέρος του τοίχου και μέσα στον οικισμό, οι σημαντικότερες βραχογραφίες είναι αυτά που είναι στην εξωτερική μεριά του τείχους όπου απεικονίζει τρία πλοία σκαλισμένα με πλατύ εργαλείο επίσης βρέθηκε κοντά στην εξωτερική πλευρά της πύλης σκαλισμένο ένα πλοίο, επιπλέον άλλα τέσσερα πλοία ανακαλύφθηκαν στον καμπύλο προμαχώνα, σε ένα φυσικό βράχο, βρέθηκαν και άλλα τέσσερα πλοία σε καλή κατάσταση, όλα τα πλοία έχουν μήκος 20 έως 30 εκατοστά, επίσης έχουν βρεθεί και άλλες απεικονίσεις διαφόρων ζώων όπως ελάφια και αιλουροειδή, αυτά έχουν σκαλιστεί με την τεχνική της επίκρουσης επίσης υπάρχουν βραχογραφίες διαφόρων ψαριών. Βλέπουμε ότι η καλλιτεχνική τάση είχε ιδιαίτερη ανάπτυξη στον Στρόφιλα και γενικότερα το πολιτιστικό επίπεδο ήταν πολύ υψηλό για την εποχή εκείνη.

Η γεωγραφική τοποθεσία του οικισμού και γενικότερα όλου του νησιού είναι πολύ σημαντική γιατί είναι ανάμεσα στην ηπειρωτική Ελλάδα και στα υπόλοιπα νησιά, έτσι ο Στρόφιλας ήταν διακοσμητικός σταθμός προς τα άλλα νησιά και με συνδυασμό τις μεγάλες καλλιεργήσιμες εκτάσεις ο οικισμός είχε μεγάλη ανάπτυξη.

Οι ανασκαφές του οικισμού αυτού δεν έχουν τελειώσει και περιμένουμε ακόμα πολλά πράγματα να βγουν στο φως, ελπίζουμε η αρχαιολογική σκαπάνη να ανακαλύψει πράγματα που να είναι ιδιαίτερα σημαντικά.

 

 

ΖΑΓΑΝΙ.

Ο οικισμός αυτός βρίσκεται στην Αττική και πιο συγκεκριμένα στο δήμο Σπατών ακριβώς εκεί που είναι το διεθνές αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, εκεί σε ένα λοφάκι ανασκάφηκε ο οικισμός αυτός. Τα ευρήματα που βρέθηκαν είναι πάρα πολλά όπως και δομικά έργα, όπως οχυρωματικό τείχος, πλακόστρωτοι δρόμοι, θεμέλια οικισμών κ.τ.λ.

Στην τότε εποχή ελάχιστοι οικισμοί είχαν φτιάξει οχυρωματικά έργα και μάλιστα οι αρχαιολόγοι εκτιμούν ότι υπήρχαν δυο περιμετρικές οχυρώσεις. Ο οικισμός έδρασε από το 4.500 έως το 3.500 π.χ. χωρίς διακοπή, η περιοχή των οικοδομικών κτισμάτων εκτείνεται σε πάνω από 40 τετραγωνικά στρέμματα ή μάλλον εκτεινόταν σε τόσα στρέμματα και θα καταλάβετε παρακάτω τι εννοώ, επειδή ο λόφος που περιείχε τον αρχαίο αυτό οικισμό θα εμπόδιζε τις απογειώσεις των αεροπλάνων έκαναν το εξής:

Αφού καθάρισαν όλο τον χώρο ανάμεσα στα αρχαία κτίσματα χώματα πέτρες κ.τ.λ. τράβηξαν ακριβείς φωτογραφίες του όλου αρχαιολογικού χώρου με ακρίβεια χιλιοστών, και ύστερα από αυτό ξεθεμελιώσανε όλο τον οικισμό και τα τοποθέτησαν σε ξύλινα και μεταλλικά κιβώτια. Σήμερα στην αίθουσα αναχωρήσεων του αεροδρομίου δεσπόζει μια μακέτα που αναπαριστά τον αρχαίο οικισμό, η μακέτα αυτή έχει διαστάσεις 2.10χ1.70 μ. Εδώ θέλω να πω ότι στην νότια Γερμανία ευρέθηκε ένα καρφί που ανάγετε στα χρόνια της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας, ύστερα από μελέτες οι αρχαιολόγοι έβγαλαν το συμπέρασμα ότι στην περιοχή που βρέθηκε το καρφί είχαν στρατοπέδευση κάποτε ο Ρωμαϊκός στρατός και έμπαση περίπτωση η περιοχή αυτή έγινε θέρετρο μιας μάχης μεταξύ των Ρωμαίων και των Βαρβάρων που προάσπιζαν την περιοχή τους.

Για το καρφί αυτό φτιάξανε ένα μουσείο όπου σήμερα επισκέπτονται σχολεία από όλη την Γερμανία και όχι μόνο, ενώ το Ζαγάνι το μετέτρεψαν σε πίστα αεροδρομίου, αντί να παρακάμψουν τον οικισμό ή τέλος πάντων να έφτιαχναν την πίστα λίγο παρακάτω προτίμησαν να το καταστρέψουν εκ θεμελίου, δηλαδή έκαναν ότι Σύλλας και ο Μόμιος ( και οι δυο ήταν Ρωμαίοι στρατηγοί) και αργότερα αρκετοί βυζαντινοί που κατέστρεφαν ότι αναδείκνυε τον πολιτισμό. Αντί αυτού αν προστάτευαν τον οικισμό και λόγο ότι θα ήταν δίπλα στο αεροδρόμιο θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν στο έπακρο τον αρχαίο αυτό οικισμό.

Ξεφτίλα και ντροπή για το Ελληνικό κράτος και κάποτε θα πρέπει οι υπεύθυνοι αυτού του εγκλήματος να ζητήσουν συγγνώμη από το Ελληνικό λαό και να τιμωρηθούν όπως πρέπει.

 

 

ΦΤΕΛΙΑ.

Ο οικισμός αυτός βρίσκεται στην Φτελιά της Μυκόνου και πιο συγκεκριμένα στο βόρειο τμήμα του νησιού. Η ανασκαφή έγινε από τον κ. Αδαμαντιού Σαμψών, ύστερα από διακοπή δυο χρόνων η ανασκαφή συνεχίστηκε. Ύστερα από μια σειρά ραδιοχρονολογήσεων βγήκε το συμπέρασμα ότι ο οικισμός αυτός δημιουργήθηκε από το 5.000 π.χ. και κράτησε μέχρι το 4.500 π.χ. Λόγο του ότι η θέση του ήταν στα βόρεια του νησιού ήταν εκτεθειμένη στους ανέμους και έτσι καταστούσε δυσμενή την επιβίωση των κατοίκων στην μεγαλύτερη διάρκεια του χρόνου. Στην ανασκαφή που έγινε φάνηκαν γρήγορα κτηριακά λείψανα όπου μαρτυρεί την ύπαρξη ενός μεγάλου προϊστορικού πολιτισμού.

Ο οικισμός αυτός είχε περάσει τέσσερις οικοδομικές περιόδους, όπου στην πρώτη περίοδο έχουμε και τα καλύτερα διατηρητέα οικοδομήματα. Το 2001 βρέθηκε ένα οικοδόμημα όπου μοιάζει με  <<μέγαρο>> το ψηλότερο μέρος αυτού του οικοδομήματος έχει ύψος 1,50 μ. Μέσα στα οικοδομήματα βρέθηκαν αρκετά εργαλεία από οψιανό, επίσης βρέθηκαν πάρα πολλές αιχμές βελών όπως και αιχμές δοράτων όπου ήταν εξαιρετικής ποιότητας, αυτό δείχνει ότι είχαν ισχυρό στρατό ή ότι ήταν ιδιαίτερα εξελιγμένη στο κυνήγι. Επίσης μέσα στα οικήματα βρέθηκαν πολλά θραύσματα κεραμικής άλλα και πολλά αγγεία που ήταν σε πολύ καλή κατάσταση, αυτά παρουσίαζαν αρκετά μεγάλη ποικιλία στα σχήματα αλλά και στις ποιότητες των επιφανείων, υπήρχαν και χρωματιστά αγγεία όπως το κόκκινο και λευκό.

Από τα πιο ιδιαίτερα αποκαλυφθέντα είναι τα δυο γυναικεία πήλινα μικρά αγαλματίδια όπου βρέθηκαν σε πολύ μικρό βάθος, το ένα είναι μικρό του γνωστού στεατοπυγικού τύπου χαρακτηριστικού της Νεολιθικής περιόδου και το άλλο έχει ύψος 30 εκ. και είναι τελείως ασυνήθιστο σε σχέση με αλλά αγαλματίδια που έχουν βρεθεί σε όλη την ελληνική επικράτεια αυτής της περιόδου, ο λαιμός της είναι κυλινδρικός και πολύ μακρύς σε σχέση με το υπόλοιπο σώμα και καταλήγει σε  ωοειδές κεφάλι, προς τα πίσω είναι λοξό, το σώμα της είναι τριγωνικό και φέρει δυο κομβιοσχημές αποφύσεις στην θέση των μαστών, στο σημείο των ομφαλών είναι αμυδρή βάθυνση και έχει παχύς στεατοπυγικούς γλουτούς.

Τα σπουδαιότερα  ευρήματα  είναι  τα δυο περίαπτα, το ένα είναι από χρυσό και το άλλο από χαλκό, αυτά τα ευρήματα αποδεικνύει ότι οι κρατικοί του νησιού αυτού είχαν επαφές με την χερσόνησο του Αίμου ή την Μικρά Ασία. Η διατροφή των κατοίκων ήταν κυρίως στο κυνήγι ,στην βόσκηση, στην καλλιέργεια και λιγότερο το ψάρεμα, αυτό το συμπέρασμα βγαίνει στο ότι βρέθηκε μικρή ποσότητα οστράκων και ψαριών έτσι είναι προφανές ότι την παραπάνω διατροφή επιδίωκαν περισσότερο. Σε όλο το νησί έχουν βρεθεί ευρήματα πολλών χιλιάδων ετών και έτσι πιθανότατα ότι όχι μόνο στην Φτελιά αλλά και σε όλο το νησί οι κάτοικοι ήταν πολυπληθείς.

 

 

ΣΑΛΙΑΓΚΟ:

Απέναντι από το λιμάνι της Αντίπαρου γύρω στα 500 μέτρα υπάρχει ένα νησάκι που ονομάζετε Σαλιάγκο, εκεί πάνω έχει βρεθεί ένας πανάρχαιος οικισμός και πήρε το όνομα από το ομώνυμο νησί, το νησάκι αυτό έχει 50 μέτρα πλάτος και 100 μέτρα μήκος, στην παλαιολιθική όμως εποχή η στάθμη του νερού ήταν 6 μέτρα χαμηλότερα, αυτό σημαίνει ότι το νησάκι στην τότε εποχή ήταν μια χερσόνησος που ένωνε την Αντίπαρο με την Πάρο.

Ο οικισμός του μικρού αυτού νησιού ανακαλύφθηκε από τον έφορο αρχαιοτήτων Νικόλαο Ζαφειρόπουλο και το 1961 ανασκάφηκε από Άγγλους αρχαιολόγους τους John Evans και Colin Renfew. Ο οικισμός λειτούργησε για πρώτη φορά γύρω στα 5.300 χρόνια π.χ. Ο οικισμός αποτελούνταν από τετράγωνα κτίσματα και τα θεμέλια τους ήταν πέτρινα και όλος ο οικισμός περιβαλλόταν από ένα τείχος, οι κάτοικοι κατασκεύασαν αιχμές για βέλη και διάφορα εργαλεία από οψιδιανό, έχουμε βρει τόσα εργαλεία που από ότι φαίνεται ήταν παραπάνω από όσα χρειάζονταν, κατά πάσα πιθανότητα ο οικισμός αυτός να λειτουργούσε σαν κέντρο εμπορίας οψίδινου με το νησί της Μήλου, οι κάτοικοι της εποχής αυτής ασχολήθηκαν με το ψάρεμα την κτηνοτροφία τις καλλιέργειες σιτηρών, την αγγειοπλαστική και το πλέξιμο των καλαθιών.

Στην Σαλιάγκο έχουν βρεθεί διάφορα ευρήματα μερικά από αυτά είναι κουτάλια φτιαγμένα από όστρακα μυδιού πολλά κεραμικά και αγαλματίδια, διάφορα εργαλεία από κόκκαλα, το πιο πολύτιμο εύρημα του οικισμού αυτού είναι αυτό της << χοντρής γυναικάς του Σαλιάγκου>> και είναι κατασκευασμένο από μάρμαρο, είναι το αρχαιότερο μαρμάρινο αγαλματίδιο που βρέθηκε στις Κυκλάδες, τουλάχιστον μέχρι στιγμής. Αρκετά από τα ευρεθέντα αντικείμενα του οικισμού αυτού βρίσκονται στο αρχαιολογικό μουσείο της Πάρου.

Σύντομα θα επιστρέψω σε αυτό το θέμα με ακόμα αρχαιότερους οικισμούς .

Μέχρι την επόμενη φορά να είστε καλά.

INVISIBLE LYCANS TEAM!!!


Αφήστε μια απάντηση